Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (S.A.V) dünyayı teşriflerinin Müslümanlar tarafından Kur’an-ı Kerim okumak, salavatlar getirmek ve dualar etmek gibi ibadetler ile değerlendirildiği Mevlid Kandili, Hicri takvime göre Rebiü’l-Evvel ayının 12. gecesidir. Peygamber Efendimizin 571 yılında Rebiü’l-Evvel ayının 12. günü dünyaya gelmesi, vefatından bir süre sonra o günün İslam âlemince ibadetlerle geçirilmesine vesile olmuştur.
Mevlid, “veladet” (doğmak) kelime kökünden türeyen ve “doğma, doğuş, doğum yeri” anlamına gelen bir kelimedir. İslami literatürde ise Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (S.A.V) dünyayı teşrif edişini ifade etmektedir. Peygamber Efendimizin doğduğu Rebiü’l-Evvel ayının 12. günü yapılan ibadetler Osmanlı döneminde minarede yakılan kandiller ile duyurulmuş ve II. Selim’in döneminde Peygamber Efendimizin anıldığı bu güne Mevlid Kandili ismi verilmiştir. Camilerde Mevlid-i Şerif okunan ve dualarla, salavatlarla, Kur’an-ı Kerim okumaları ile geçirilen bu mübarek günlerde Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in doğumunda yaşanılan mucizelerle ve mübarek hayatı ile ilgili sohbetler de yapılır.
Mevlid Kandili Hicri takvimde Rebiü’l-Evvel ayının 12. günüdür. Türkiye’de kullanılan Miladi takvime göre ise Mevlid Kandili içerisinde bulunduğumuz 2023 yılında 26 Eylül Salı gününe denk gelmektedir.
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (S.A.V), mübarek yaşamı boyunca sergilediği eylemler ile insanlara güzel örnek olmuş ve yaşanması gereken hayat nizamını davranışları ile göstermiştir. Nitekim Allah, Kur’an-ı Kerim’de Hz. Muhammed (S.A.V) için “Ve seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik (Enbiyâ 107).” buyurmuştur. Peki; güzel ahlakı tamamlamak, insanları uyarmak ve doğruyu anlatmak için âlemlere rahmet olarak gönderilen Allah Resulünün dünyayı teşrifleri bizlere ne anlatıyor? Onun dünyaya gelmesi ile yaşanan mucizeleri nasıl yorumlamalıyız?
Peygamber Efendimizin dünyaya gelmesi ile İranlıların tapınaklarında bin yıldan beri hiç sönmeden yanan ateşin sönmesi, Kâbe içindeki putların yıkılması, Save gölünün kuruması, Kisrâ’nın sarayında 14 sütunun yıkılması gibi birçok bölgede yaşanan mucizeler tüm insanlığa henüz dünyaya gelişi ile evrensel mesajlar veren bir peygamberi müjdeliyordu. Kur’an-ı Kerim’de Allah “Andolsun ki biz her millete ‘Allah’a kulluk edin, sahte tanrılardan uzak durun’ diyen bir elçi gönderdik (Nahl 36).” buyuruyor. Son Peygamber Hz. Muhammed’e (S.A.V) kadar gelen tüm peygamberler yaşadıkları kavmi uyarmak için gönderilmişlerdi. Hz. Muhammed (S.A.V) ise tüm peygamberlerden farklı olarak bütün insanlığı uyarmak için gönderilen bir peygamberdi. Bu sebeple mevlid ile gerçekleşen mucizeler, bizlere, Hz. Muhammed’in (S.A.V) ve onun müjdelediği İslam dininin büyüklüğünü ve İslam’ın dünyaya hâkim kılınmak üzere gönderildiğini anlatan hadiselerdir.
Hz Muhammed’in (S.A.V) dünyayı müşerref kıldığı günün biz Müslümanlarca ibadetlerle geçirilmesi -öncelikle- yaratılmışların en şereflisi olan Hz. Muhammed’e (S.A.V) ümmet olma vasfını bizlere lütfettiği için Allah’a bir şükür, sonrasında ise bizlere nasıl bir insan olmak gerektiğini hayatının her alanında gösteren Peygamber Efendimize sevgi ve bağımızı tazelemek içindir. Bu bilinç ile Müslümanlar, Peygamber Efendimizin doğduğu günü her yıl ibadet ve zikirlerle geçirirler.
İslam dininde Mevlid Kandili’ne has bir ibadet bulunmamaktadır ancak mevlidin şükrünü eda etmek niyeti ile Mevlid Kandili’nde nafile ve kaza namazları kılınabilir, Kur’an-ı Kerim okunabilir. Peygamber Efendimize salat ve selam getirmek, dua etmek, Allah’ı tesbih ve zikretmek de Mevlid Kandili’nin faziletlerinden istifade edilebilecek ibadetler arasındadır. Bununla birlikte Siyer-i Nebi ve Hadis okumaları da Mevlid Kandili’nin ehemmiyetinin idrak edilmesi açısından önem teşkil eder. Mevlid Kandili’nde infak (malını Allah yolunda harcamak) etmek, sadaka vermek, bir ihtiyaç sahibinin ihtiyacını gidermek de mübarek bir günün bereketi ile bereketlenmeye vesile olabilir.
Mevlid Kandili, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in âlemlere rahmet olarak gönderildiği gün olması bakımından biz Müslümanlar için önem arz eder.
Peygamber efendimizin doğduğu ve Mevlid Kandili ismi ile anılan mübarek gece yaşanan mucizelerden bazıları:
Mevlid kelimesi, Arapça “viladet (doğmak)” kelimesinden türemiş ve “doğuş, doğma, doğum zamanı” gibi anlamlara gelmektedir.